آلودگی نوری به روشن شدن بیش از حد یک محیط، در اثر تابش نورهای مصنوعی گفته می‌شود. آلودگی نوری، کم فروغ شدن ستاره‌ها و اجرام آسمانی را به دنبال دارد. آسیب به پرندگان و محیط زیست نیز از دیگر پیامدهای آلودگی نوری است زیرا نورهای مصنوعی در زمان یا مکان نامناسب، از استاندارد خود خارج شده و با کیفیت نامطلوب، محیط‌زیست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده می‌سازند. آلودگی نوری یکی از آثار اجتناب‌ناپذیر زندگی صنعتی شهری است. در واقع وقتی پرتوهای نور یک چراغ، درست به سمت زمین نشانه نرفته‌ است و بخشی از آن (به دلیل نصب غلط یا استفاده از حباب پریزماتیک) به آسمان می‌رود، منجر به برافروختگی سیاهی آسمان و آسیب به محیط‌زیست می‌‌گردد. برافروختگی آسمان را زمانی بهتر می‌توان دید که از شهرها دور شده باشید. در این مقاله، به موارد ایجاد آلودگی نوری و راهکارهای جلوگیری یا کم شدن تاثیرات آن پرداخته می‌شود.

موارد تاثیرگذار در ایجاد آلودگی نوری

• زمان نامناسب

ممکن است نور مصنوعی در ساعاتی از روز استفاده شود که نیازی به آن نیست. این حالت می‌تواند وقتی رخ دهد که نور خورشید به حد کافی فضای داخل اتاق را روشن می‌کند اما به دلیل عادات اشتباه، روشنایی داخل با اضافه کردن نورهای مصنوعی زیاد می‌شود. نمونه دیگر، در راهروها و پارکینگ‌هایی هستند که ممکن است ساعت‌ها درآنجا ترددی وجود نداشته اما چندین چراغ به‌طور دائم روشن باشد.

• مکان نامناسب

امروزه که منابع انرژی‌ از ارزش خاصی برخوردارند، محاسبات دقیقی برای مصرف بهینه انواع انرژی، از جمله نیروی برق انجام می‌گیرد. در خصوص استفاده از منابع روشنایی مصنوعی در منازل، کارگاه‌ها، بیمارستان‌ها، رستوران‌ها، مکان‌های عمومی و غیره نیز استانداردهایی تعریف شده است که در آن سلامتی انسان به‌ خصوص بینایی، مورد توجه پژوهشگران قرار می‌گیرد. بنابراین با توجه به نوع و کاربرد هر مکان، اصولی برای آن بیان شده است که بی‌توجهی نسبت به آن‌ها و استفاده سلیقه‌ای، موجب ایجاد آلودگی نوری می‌شود. در واقع، با این دید که چه میزان نور برای چه فعالیتی و در کجا مناسب است، هم می‌توان انرژی را به طور صحیح مصرف کرد و هم به سلامت خود آسیب نرساند. به‌طور مثال یک اتاق خواب، ۱۰۰ لوکس نور، کلاس درس ۵۰۰ لوکس و اتاق نقشه‌کشی۱۰۰۰ لوکس نور نیاز دارد.

• کیفیت نامطلوب

 در مهندسی روشنایی، کیفیت نور بسیار مهم است. همان‌طور که مکان و زمان در استفاده از نور تاثیرگذار است، کیفیت نور نیز از نظر پزشکی و سلامت انسان مورد توجه می‌باشد. هر نوع لامپ، با توجه به مکانیزم تولید نور، از کیفیت، رنگ و طیف نور خاصی برخوردار است. مثلأ نور لامپ‌های سدیمی کم‌فشار، از نظر ستاره‌شناسان بسیار مناسب است. چرا که به راحتی نور این لامپ‌ها با فیلترهای مخصوص، از دید ابزارهای نجومی مخفی و پوشیده می‌شوند. همچنین نور آن‌ها فقط در طیف زرد ساطع می‌شود و طیف دیگری در آن وجود ندارد. در نتیجه با نصب فیلتر، حذف می‌شود. اما نصب این نوع از لامپ‌ها در کنار تالاب‌ها می‌تواند در قورباغه‌ها باعث قطع موقت تغذیه طبیعی و بروز رفتارهای غیرارادی و سکون‌های بلندمدت بعد از خاموشی چراغ‌ها شود.

پیامدهای آلودگی نوری

در ادامه به پیامدهای‌ آلودگی نوری می‌پردازیم:

• تاثیر بر حیوانات

مطالعات پژوهشگران نشان داده است؛ آلودگی نوری در بعضی از رفتارهای حیوانات، مثل الگوهای مهاجرت و عادت‌های مربوط به خواب و بیداری، تاثیر می‌گذارد. مثلأ آلودگی نوری باعث می‌شود لاک‌پشت‌های دریایی و بعضی از پرندگان که به کمک نور ماه جهت‌یابی می‌کنند، گیج شده و راه خود را گم کنند. اتفاقی که گاهی منجر به مرگ این جانوران می‌شود. از سویی دیگر، حشرات بسیار زیادی جذب نور می‌شوند و گاهی جان خود را از دست می‌دهند و در نتیجه، حشرات که یکی از منابع غذایی اصلی برای پرندگان محسوب می‌شوند، با از بین رفتن بی‌رویه آن‌ها، زندگی پرندگان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که منابع نور مصنوعی قوی، روی زندگی موجوداتی که در دریا زیست می‌کنند، نیز بسیار تاثیرگذار است.

• تاثیر بر انسان‌ها

نورهای مصنوعی سبب بر هم خوردن چرخه طبیعی بدن انسان‌ها می‌گردد. ملاتونین، نام هورمونی است که بدن انسان آن را در تاریکی تولید کرده و به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می‌کند. اما با افزایش نورهای مصنوعی در شب، تولید این هورمون مختل می‌شود. اتفاقی که باعث خستگی، سردرد، استرس، اضطراب و مشکلاتی دیگر می‌گردد. پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که حتی ارتباط‌هایی بین کاهش سطح ملاتونین و ابتلا به برخی سرطان‌ها نیز مشاهده شده است. نتایج نگران‌کننده این تحقیقات، انجمن پزشکی آمریکا (AMA) را وادار به واکنش در مقابل این موضوع نموده است به طوری که این انجمن، در حال حاضر از تلاش‌ها برای کنترل آلودگی نوری و پژوهش‌هایی که در این زمینه انجام می‌شود، حمایت می‌کند.

راهکارهای مقابله با آلودگی نوری

• استفاده از ال‌ ای‌ دی‌های کم‌مصرف و با دمای پایین؛ دیودهای ساطع کننده نور یا ال‌ ای ‌دی‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هزینه‌ها استفاده می‌شوند. اما نورهای آبی-سفیدی که امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، در دمایی نور را ساطع می‌کنند که آلودگی نوری را افزایش می‌دهند و بر سلامت انسان نیز تأثیرگذار هستند. پیشرفت در فناوری ال‌ ای‌ دی باعث شده است که استفاده از لامپ‌های با درجه حرارت پایین، مقرون‌به‌صرفه و عملی شود.
• استفاده از حس‌گر حرکت یا تایمر، برای روشنایی فضاهای باز
• پوشانیدن منبع نور در فضاهای باز، برای جلوگیری از ساطع شدن نور خیره‌ کننده
• خاموش شدن روشنایی غیر ضروری به هنگام شب در ساختمان‌ها
• توجه به درجه IP در زمان خرید پروژکتور و رنگ نور آن. پروژکتورها در دو رنگ آفتابی و مهتابی تولید می‌شوند. پروژکتورهای رنگی نیز در سه رنگ آبی، قرمز و سبز در بازار موجود هستند. برای جلوگیری از بروز آلودگی نوری، پروژکتور را با توجه به مکانی که قرار است در آن نصب شود، انتخاب کنید.

نتیجه‌گیری

فروشگاه تجهیزات نورپردازی رایان‌ نور، با توجه به پیامدهای نامطلوب و مضر آلودگی نوری بر حیات حیوانات و تاثیر سوء آن بر سلامت انسان، محصولات استاندارد را در بازار ارائه می‌کند. با انتخاب لامپ، پروژکتور و سایر وسایل روشنایی که در مدل‌های مختلف و متناسب با محیط‌های باز و سرپوشیده تولید می‌شوند؛ شرکت رایان نور این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید از روشنایی‌هایی با کم‌ترین آلودگی نوری استفاده کنید. انتخاب شما مشتریان عزیز اعتبار ماست. در صورت تمایل به خرید تولیدات این شرکت، می‌توانید با بخش پشتیبانی تماس حاصل فرمایید و سفارشات خود را در اختیار این واحد قرار دهید. همچنین جهت آشنایی بیشتر با محصولات پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید.